De ChristenUnie heeft de belangrijkste bouwstenen gepresenteerd voor een belastingstelsel dat ‘rechtvaardiger en eenvoudiger’ moet zijn, en waarin burgers niet alleen maar gestimuleerd worden om betaald werk te doen. Het stelsel is onderdeel van het verkiezingsprogramma dat in december verschijnt.

‘Het huidige stelsel is hopeloos onrechtvaardig, complex en individualistisch’, zegt bedenker en kandidaat-Kamerlid Pieter Grinwis. ‘De affaire rond de kinderopvangtoeslag was voor mij het laatste zetje.’

In het nieuwe stelsel worden alle toeslagen geschrapt en krijgen huishoudens op basis van het aantal personen in het huishouden een belastingkorting. Deze is deels afhankelijk van het inkomen. Verder wil de ChristenUnie de hypotheekrenteaftrek op termijn schrappen en het minimumloon (en de daaraan gekoppelde AOW- en bijstandsuitkeringen) met 10 procent verhogen. Om het stelsel simpeler te maken, betalen ouders alleen nog een eigen bijdrage van zo’n 25 cent per uur aan de kinderopvang. De zorgtoeslag wordt in het nieuwe stelsel automatisch verrekend met de zorgpremie. Dat moet ook het probleem oplossen dat sommigen vergeten een toeslag aan te vragen terwijl ze daar wel recht op hebben.

Uit een doorrekening van de plannen door het Centraal Planbureau blijkt dat burgers er in het stelsel van de ChristenUnie circa 4 procent op vooruitgaan. Eenverdieners, een groep waar de partij zich al jaren hard voor maakt, maken door het stelsel een koopkrachtsprong van 12 procent. Dat moet de druk op ouders om allebei te werken verkleinen, en ruimte geven voor de zorg voor kinderen of hulpbehoevende ouders. Het is de afgelopen jaren moeilijk gebleken om de positie van eenverdieners te verbeteren, maar de partij ziet nu ook bij GroenLinks en D66 beweging ontstaan.

De lasten voor bedrijven gaan in het plan met acht miljard omhoog. De partij wil daarmee rechtzetten dat de inkomens van burgers in de afgelopen decennia niet zijn gestegen en de winsten van bedrijven wel. De ChristenUnie wil onder meer de fiscale voordelen voor multinationals beperken. In het uiteindelijke verkiezingsprogramma komen ook enkele maatregelen te staan die gunstig uitpakken voor kleine bedrijven, aldus de partij. Zo moet er een eind komen aan de verplichting voor bedrijven om het salaris van zieke werknemers twee jaar lang door te betalen.

Het CPB schrijft dat de voorgestelde stelselwijziging dermate groot is, dat invoering vóór 2025 waarschijnlijk niet mogelijk is. Vanwege de grote wijzigingen zijn ook de economische effecten volgens het planbureau ‘met meer dan de gebruikelijke onzekerheid’ omgeven.